35 Yıl:
9 Ekim
2014 ISSN:
1306-3472

Ana Sayfa » Yıl 9, Sayı 35 (Ekim 2014) » REFİK AHMET SEVENGİL KİMDİR?

 

EDEBİYAT KÖŞESİ                                                

       
 

Gözde TORUN          
gozde.torun@atilim.edu.tr

 

 

REFİK AHMET SEVENGİL

(Devlet Tiyatroları ilk Edebi Kurul Başkanı 1949-1950)

 

        

 

 

Bir Aydınlık Adam : Refik Ahmet Sevengil belgeseli, 2011 yapımı. Araştırmamı yaptığımda mutlaka izlemem gerektiğini düşündüğüm ama piyasada bulamadığım belgeselin henüz çıkmadığını Sayın Mehmet Eryılmaz’dan öğrendim. Kütüphanemize, bu değerli belgeseli bağışlayan Sayın Mehmet Eryılmaz’a buradan da teşekkürlerimizi sunmak istiyoruz.

Bilgi, sevgi, huzur dolu bir 53 dakika geçirmek ve Refik Ahmet Sevengil’i bir de yakın çevresi ile öğrencilerinden dinlemek isteyen tüm tiyatro ve kitapseverlerin bu belgeseli kesinlikle izlemesini tavsiye ediyorum. Bir Aydınlık Adam : Refik Ahmet Sevengil belgeseline Medya Merkezimizden erişebilirsiniz.

Refik Ahmet Sevengil 1903’te Bingazi’de doğdu. Babası Binbaşı Bekir Hıfzı bey ve annesi Zehra hanımdır. Refik Ahmet 2 aylıkken babası Kastamonu’ya atandı. Burada 2 yıl kaldıktan sonra İstanbul’a geçtiler. İlk öğrenimini Kocamustafapaşa’daki  Gülşen-i Maarif’te, orta öğrenimini Menba-ül İrfan Rüştiyesi ile Mercan İdadisi’nde yaptı. 2. sınıf öğrencisiyken Darülfünun Edebiyat Fakültesi sınavına girdi. Bu sınavı kazandı ancak babasının ölümü üzerine yüksek öğrenimini sürdürme olanağı bulamadı.

Hakkı Tarık Us, Mercan İdadisi’nde Refik Ahmet’in öğretmeniydi. Refik Ahmet babasının ölümü üzerine sıkıntıya düştüklerini açıklayarak öğretmeninden iş istedi. Hakkı Tarık ona İkdam gazetesinde bir muhabirlik buldu. Gazetecilikteki ilk sınavını İkdam’da veren Refik Ahmet, daha sonra Vakit gazetesine geçti, kısa sürede yazı işleri müdürlüğüne yükseldi. Bu arada Üsküdar Amerikan Kız Koleji ile Alman Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yapıyordu. 1930’da İstanbul Belediye Meclis üyeliğine seçildi. Bu görevleri 1943’te Tokat’tan milletvekili seçilinceye kadar sürdü.

1950’de milletvekilliğinden ayrılan Sevengil, Yeni İstanbul gazetesi Ankara temsilcisi ve Basın Yayın Genel Müdürlüğü Radyo Dairesi Müdürü oldu. 1960’ta bir yıl açıkta kaldı. 1961’de yeniden görevine döndü. Bu sıralarda Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Enstitüsü’nde Türk Tiyatro Tarihi dersleri veriyordu.

1963-1964 yıllarında İstanbul ve Ankara radyolarında yaptığı “Eski Şiiriimizin Ustaları”, “Yüzyıllar Boyunca Halk Şairleri ve “Çağımızın Halk Şarileri” başlıklı konuşmaları dinleyicilerce çok tutuldu, bu konuşmalar daha sonra aynı adlarla kitap olarak yayımlandı.

TRT’nin kuruluşunda da görev alan Sevengil 1964’te TRT Yönetim Kurulu’na seçildi. 1968’de emekli oluncaya değin bu görevi sürdürdü, ayrıca TRT Program Danışmanlığı ve Ankara Devlet Konservatuvarı Türk Tiyatro Metinleri öğretmenliği yaptı.

Eserleri

  • İstanbul Nasıl Eğleniyordu (1927)

  • Bizim istediğimiz edebiyat (1933)

  • Yakın çağlarda Türk Tiyatrosu (iki cilt 1934)

  • Çıplaklar (Roman 1936)

  • Açlık ( Roman 1937)

  • Köyün Yolu ( Hikayeler 1938)

  • Perdenin Arkası (Roman 1941)

  • Hüseyin Rahmi Gürpınar (1944)

  • Fatih Devrinde Alimler, Sanatkarlar ve Kültür Hayatı (1953)

  • Eski Türklerde dram sanatı (1959)

  • Opera Sanatı ile İlk Temaslarımız (1959)

  • Tanzimat Tiyatrosu (1961)

  • Saray Tiyatrosu (1962)

  • Eski Şiirlerimizin Ustaları (1964)

  • Yüzyıllar Boyunca Halk Şairleri (1965)

  • Çağımızın Halk Şarileri (1967)

  • Meşrutiyet Tiyatrosu (1968)

Kronolojik özgeçmiş

Doğum : 1903

Mesleği : Gazetecilik ve öğretmenlik

Bulunduğu Görevler

1920-1926 : önce İfham ve Vakit gazetelerinde muhabirlik.

1926-1943 : Vakit gazetesi yazı işleri müdürlüğü ve Kurum gazetesi neşriyatı müdürlüğü.

1927-1928 : DarülBedayi (İstanbul Şehir Tiyatrosu) edebi hey’eti üyeliği.

1930-1943 : Gedikpaşa Amerikan Ortaokulunda Türkçe, Üsküdar Amerikan Kıza Lisesinde, Alman Lisesinde Türk edebiyatı öğretmeni ve yardirektörlük.

1943-1950 : Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Tokat milletvekili.

1949-1950 : Devlet Tiyatrosu edebi heyeti başkanlığı.

1951-1952 : Yeni İstanbul gazetesi Ankara bürosu müdürlüğü.

1952-1964 : Basın – Yayım ve Turizm Genel Müdürlüğü, Radyolar Dairesi Müdürlüğü.

1964’den 13 Eylül 1970’de vefatına kadar Türkiye Radyo-Televizyon kurumu yönetim kurulu üyeliği.

1952’den 13 Eylül 1970’de vefatına kadar Ankara Devlet Konservatuar’ı Türk Tiyatrosu Tarihi ve Metinleri öğretmenliği.

 
Sahibi: Prof.Dr. Abdurrahim Özgenoğlu
Yayın Kurulu: Prof.Dr. İsmail Bircan, Uzman Nilüfer Ünal, Osman Kutlu
Editör: Gülden A. Pınarcı
İçerik Yöneticisi: Dinçer Azapcı
3 Ayda bir yayınlanır.