Ana Sayfa » Yıl 9, Sayı 34 (Haziran 2014) » BİR KENTİ TANIMAK: ANKARA DİGİTAL KENT ARŞİVİ
ANKARA DOSYASI
BİR KENTİ TANIMAK: ANKARA DİGİTAL KENT ARŞİVİ
Gülden A. Pınarcı
gpinarci@atilim.edu.tr
9 Mayıs 2014 tarihinde Cumhuriyet Gazetesi Bilim-Teknoloji ekinde yayınlanmıştır.
“Bir kenti tanımak bir insanı tanımak gibidir” demiş şair. Gerçekten bir kenti tüm yönleriyle tanımak ve onun içinde onu bilerek yaşamak için ne gerekir? Bu soruya tarihi yerleri ve müzeleri gezmek, merkezleri dolaşmak, insanlarıyla konuşmak, yöresel yemeklerini yemek, popüler mekânlarına gitmek, o kentle özdeşleşen objeleri bilmek, müziğini dinlemek şeklinde cevap verilebilir ama yine de bunun bir kenti tanımak için yeterli olacağını düşünmüyorum.
Şairin dediğinden yola çıkarsak bir insanı önce bize sunduklarıyla ve gösterdikleriyle tanırız. Ama bu bize yetmez, geçmişini merak ederiz; çünkü tanıdığımız insanı yaratan şey geçmişinde yaşadıklarında saklıdır. Tıpkı kentlerin geçmişinde saklı olanlar gibi.
Kent kavramı üzerine literatürde pek çok tanıma rastlamak mümkündür. Bakış açısı değiştikçe kent tanımı da değişmektedir. Sosyologlar, tarihçiler, şehir plancılar, iktisatçılar, antropologlar, edebiyatçılar vb. her bir disiplinin kendi kavrayışı üzerine bina edilmiş kent tanımı vardır.[1] Genel olarak kentler, tarihsel bir özgünlüğe sahip yapısı olan, dönüşümü kendi mantığı içinde oluşan, kendi içerisinde belirli bir değerler, normlar ve sosyal ilişkiler sistemini oluşturmuş yerleşim yerlerdir. Kent, “kente özgü kültür” kavramı ile birlikte ele alınmaktadır.[2] Ünlü kentbilimci Lewis Mumford, “Kentlerin Kültürü” adlı yapıtında, “Kent, bir topluluğun kültürünün ve erkinin yoğunlaştığı yer, zamanın bir ürünü, birikimidir.” der.[3] Buradan hareketle bir kentin şu an bize sunduklarının geçmişin birikimiyle oluştuğunu söyleyebiliriz. Peki, bir kentin geçmişini nasıl öğrenebiliriz? Özellikle öğrenmek istediğimiz kent bir ülkenin başkenti ise…
Önce sormakla başlayabilirsiniz. Ancak sormak zahmetlidir. Çok zaman ister ve her zaman doğru bilgilere götürmez. Dünya dijitalleşti, bilgisayarlar, internet, her türlü teknolojik imkân var deyip bilgisayarın başına oturup araştırabilirsiniz. Ancak bu da yetmez çünkü ulaşılan her bilgi yeni bilgiler doğurur ve en dibe varmak için nefesiniz yetmeyebilir. Bu durumda ne yaparsınız: Tabi ki olmazsa olmazımız kütüphanelerin tozlu rafları arasına dalarsınız. Ancak araştırmaları kolaylaştırmak için başkent Ankara’da bulunan Atılım Üniversitesi Kadriye Zaim Kütüphanesi olarak “Bir kentin geçmişini nasıl öğrenebiliriz?” sorusundan hareketle başkentin belleğini tarayıp arşivini oluşturuyoruz.
Amacımız çok açık: Üniversitelerin sorumluluklarından biri olduğuna inandığımız için, kentimizin tarihini araştırıp, kentin değişim ve gelişimine olumlu katkılar sunuyoruz. Dün ve bugün arasındaki köprüleri sağlamlaştırıp yaşanılası kentler kurmanın bilimsel veriler toplayıp arşivlemekten geçtiğine olan inançla hareket edip projeler üretiyoruz.
Başkentin belleğinin, gün ışığına çıkarılması gereken cevherlerle dolu olduğunu bildiğimiz için bir başkent üniversitesine yakışır şekilde Ankara Dijital Kent Arşivi oluşturduk. Ankara’nın kültürel mirasını ve yaşayan Ankara’yı dijital ortama aktararak, herkesin her yerden ve her zaman ulaşabileceği düzenli bir “kent belleği” oluşturmak amaçlanmıştır. Dijital Arşivimizde Ankara ile ilgili her tür materyale (Fotoğraf, kartpostal, belgesel, video, makale, röportaj, haber… vb.) yer verilmektedir.
Ankara Dijital Kent Arşivini oluşturma nedenimiz ise Ankara ile ilgili çok sayıda belgenin mevcut ancak bir hayli dağınık olmasıdır. Bu belgeler farklı kurumlarda veya kişilerin elinde muhafaza edilmekte ve dijital ortama aktarılmaması nedeniyle de paylaşılamamaktadır. Atılım Üniversitesi Kadriye Zaim Kütüphanesi, bu belgeleri kayıt altına alıp farklı coğrafi uzaklıklardaki sayısız insanın belgelere ulaşmasına aracı olmaktadır. Sonuç olarak Ankara ile ilgili zengin bir veritabanı oluşturarak kentin belleğinin diri tutulması amaçlanmaktadır. Ayrıca “Ankara Dijital Kent Arşivi” bir havuzdur. Ankara ile ilgili her türlü materyal, uzmanlarımızın kontrolünden geçerek gönderi sahibinin adıyla birlikte meraklılarla paylaşılmaktadır.
Dijital Kent Arşivi’nin yanı sıra Ankara ile ilgili yaklaşık 700 kitap kütüphane dermesinde bulunmaktadır. Kitabın yanı sıra kütüphanede Ankara dergilerine ve gazete eklerine de yer verilmektedir.
Bu zengin ve düzenli arşiv, tüm kent meraklılarına açıktır. Bekleriz.
[1] Erol Kaya, Hulusi Şentürk, Osman Danış, Sami Şimşek, Modern Kent Yönetimi 1., İstanbul: Okutan Yayıncılık, 2006.
[2] Sıddık Eraslan; Modern Kentleşmeye Bir Örnek: Çekmeköy Kent ve Kentleşme, Yerel Siyaset, Mayıs 2008, Sayı: 29.
[3] Ruşen Keleş; Kent ve Kültür Üzerine, Mülkiye, Cilt: XXIX, Sayı:246.
Yayın Kurulu: Prof.Dr. İsmail Bircan, Uzman Nilüfer Ünal, Osman Kutlu
Editör: Gülden A. Pınarcı
İçerik Yöneticisi:
3 Ayda bir yayınlanır.
