DÜNYA SIRALAMALARINDA TÜRK ÜNİVERSİTELERİNİN YERİ

MAKALELER

DÜNYA SIRALAMALARINDA TÜRK ÜNİVERSİTELERİNİN YERİ

M. Hasan Atasoy
Atılım Üniversitesi,
İletişim Stratejileri ve İş Geliştirme Müdürlüğü

Cumhuriyet Gazetesi Bilim ve Teknoloji ekinde 21.03.2014 tarihinde yayınlanmıştır.

Dünyada üniversitelerin niteliğini sıralayan çalışmalar, 2000’li yılların başlarında paylaşılmaya başlanmıştır. Ülkemizden de başlarda birkaç üniversite bu sıralamalarda yer alırken, son yıllarda gerek devlet gerekse de vakıf üniversitelerinin kendi bünyelerinde bu konuya eğilmeleri sonucunda ülkemizden bu sıralamalarda yer alan üniversite sayısı yıllara göre gittikçe artmaktadır.

Sıralama sistemleri üniversiteleri sıralarken makale sayısı, belirli tarih aralığında yayınlanan makalelere yapılan atıf sayısı, yayın yapılan derginin saygınlığı gibi göstergeleri dikkate almaktadırlar.

2013 yılı sonuçlarına göre sıralamalarda yer alan devlet ve vakıf üniversitelerinin sayısı aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

	Devlet	Vakıf
SCIMAGO	49	10
Leiden	6	0
Webometrics	108	58
QS	6	3
THE	3	2
ARWU	1	0

Bu çalışmada Türkiye’de en çok üniversitenin yer aldığı iki sıralama sistemi, SCIMAGO ve Webometrics incelenmiştir. SCIMAGO 3.290 yüksek öğrenim kurumunu sıralarken, Webometrics 20.000 üzerinde üniversiteyi incelemiştir. Yukarıda belirtilen diğer sıralama sistemleri ise 1.000 altında üniversiteyi incelemektedirler.

SCIMAGO sıralaması, yukarıda belirtilen göstergelere yakın kriterleri dikkate alırken Webometrics sıralaması ise bu göstergelerin yanında üniversitelerin web ortamını etkin kullanıp kullanmadıklarını da dikkate almaktadır.

Yıllara göre SCIMAGO sıralamasında yer alan üniversitelerin sayısı

Yıllara göre Webometrics sıralamasında yer alan üniversitelerin sayısı (webometrics sıralaması yılda iki defa açıklanmaktadır.)

	Devlet	Vakıf
2013 2	107	55
2013 1	108	56
2012 2	108	56
2012 1	106	52
2011 2	97	37
2011 1	96	34
2010 2	82	29
2010 1	60	21

Görüldüğü üzere, gerek SCIMAGO’da gerekse de Webometrics’te yer alan üniversite sayıları, devlet ve vakıf üniversiteleri tarafında da artmış ancak son iki yıllık geçmişte durağan hale gelmiştir.

Bu iki sıralamada en çok yer alan üniversiteler incelendiğinde ise yıllara göre sıralamada yer alma ortalamaları değerlendirildiğinde aşağıdaki bilgilere ulaşılmıştır.

SCIMAGO Sıralamasındaki Devlet Üniversiteleri		TR Sıralama Ortalaması	Dünya Sıralama Ortalaması	Yeralma Sayısı
1	Hacettepe Üniversitesi	1,6	399,4	5
2	Istanbul Üniversitesi	2,2	441	5
3	Ankara Üniversitesi	3	464,8	5
4	Gazi Üniversitesi	3,6	502,8	5
5	O.D.T.Ü.	5	574,8	5
6	Ege Üniversitesi	5,6	587,8	5
7	Istanbul Teknik Üniversitesi	7	672,4	5
8	Dokuz Eylül Üniversitesi	9	819,4	5
9	Atatürk Üniversitesi	9,8	842,4	5
10	Erciyes Üniversitesi	11,25	873,5	4
SCIMAGO Vakıf		TR Sıralama Ortalaması	Dünya Sıralama Ortalaması	Yeralma Sayısı
1	Başkent Üniversitesi	13,6	1.062,0	5
2	Bilkent Üniversitesi	19,6	1.191,4	5
3	Sabancı Üniversitesi	45,3	1.922,3	3
4	Yeditepe Üniversitesi	45,3	1.966,0	3
5	Koç Üniversitesi	46,0	1.910,7	3
6	Fatih Üniversitesi	50,7	2.123,3	3
7	TOBB ETU	58,0	2.627,5	4
8	Atılım Üniversitesi	61,0	2.885,3	3
9	Çankaya Üniversitesi	63,0	2.561,0	1
10	Doguş Üniversitesi	65,0	2.670,0	1

Webometrics Sıralamasında Devlet Üniversiteleri			TR Sıralama Ortalaması	Dünya Sıralama Ortalaması
1	Orta Doğu Teknik Üniversitesi		1,1	413,4
2	İstanbul Teknik Üniversitesi		3,6	685,8
3	Ankara Üniversitesi		4,6	733,5
4	Boğaziçi Üniversitesi		4,8	649,1
5	Hacettepe Üniversitesi		6,3	798,5
6	Gazi Üniversitesi		7,5	863,0
7	Anadolu Üniversitesi		8	902,6
8	Ege Üniversitesi		8,8	941,8
9	İstanbul Üniversitesi		9,5	1.005,3
10	Dokuz Eylül Üniversitesi		12,8	1.134,6
Webometrics Sıralamasında Vakıf Üniversiteleri		Vakıf Sıralama Ortalaması	TR Sıralama Ortalaması	Dünya Sıralama Ortalaması
1	Bilkent Üniversitesi	1,1	4,8	663,3
2	Sabanci Üniversitesi	1,9	9,13	902,5
3	Koç Üniversitesi	3	17,5	1.379,4
4	Başkent Üniversitesi	5,6	28	1.776,4
5	Fatih Üniversitesi	5,9	31,6	1.856,9
6	İstanbul Bilgi Üniversitesi	6,6	36,1	1.947,1
7	Atilim Üniversitesi	7,6	40,3	2.169,0
8	TOBB ETÜ	7,8	42	2.187,0
9	Yeditepe Üniversitesi	8,4	42,5	2.162,5
10	Çankaya Üniversitesi	8,9	44,8	2.344,9

Görüldüğü üzere, devlet üniversitelerinin ilk 10’u genellilkle Dünyada ortalama 1.000 içinde sıralarda yer alırken (Webometrics’te İstanbul ve Dokuz Eylül Üniversiteleri hariç) her iki sıralamada da vakıf üniversitelerinin ilk 10’u genelde ilk 1.000 içerisinde yer alamamaktadır. (Webometrics’te Bilkent ve Sabancı üniversiteleri hariç)

İlk 1.000 içinde yer almak için üniversitelerin akademik çalışma sayılarını artırırken bunun yanında akademik çalışmanın niteliğini de artırmaları gerekmektedir.

Kaynaklar:

SCIMAGO - www.scimagoir.com

Webometrics - www.webometrics.info

Leiden - www.leidenranking.com/

QS -www.topuniversities.com/university-rankings

THE - www.timeshighereducation.co.uk/world-university-rankings/

ARWU - http://www.shanghairanking.com/

Sahibi: Prof.Dr. Abdurrahim Özgenoğlu
Yayın Kurulu: Prof.Dr. İsmail Bircan, Uzman Nilüfer Ünal, Osman Kutlu
Editör: Gülden A. Pınarcı
İçerik Yöneticisi:
3 Ayda bir yayınlanır.